Ga naar hoofdinhoud
Prehistorie, Archeologie, Geschiedenis en Geologie van de Noord Spaanse Cantabrische kust

12 – 19 September 2018

Bizons op het plafond van de grot van Altamira

Waarom deze reis?

  • De oudste mens
  • Landschap en geschiedenis van Noord Iberia
  • Geologie van het Cantabrisch gebergte
  • Picos de Europa

Prehistorie, Archeologie, Geschiedenis en Geologie van de Noord Spaanse Cantabrische kust

Op deze gevarieerde thematische excursie bestuderen wij belangrijke menselijke en culturele bakermatten van Spanje waarna we het Iberische schiereiland en zijn bewoners beter begrijpen.

De “Costa Verde”, de smalle kustvlakte tussen de Golf van Biskaje en het Cantabrische Gebergte in Noord Spanje, was in de laatste fase van de IJstijd vanaf ±30.000 jaar geleden, een toevluchtsoord voor Homo sapiens die verbleef in beschilderde grotten (o.a. die van Altamira). Die grotten zijn één van de reisdoelen. Eerder al (±800.000 jaar geleden) leefden Homo antecessor, Homo heidelbergensis (500.000-150.000) en Homo neanderthalensis (150.000-30.000) bij Atapuerca ten oosten van Burgos. Resten en vondsten uit hun leefplaats zijn tentoongesteld in het “Museo de la Humanidad” in Burgos. In die stad zijn bovendien interessante sporen te zien van de woelige geschiedenis van Spanje en van de middeleeuwse ridder El Cid campeador.

Megalithisch Idool van Peña Tu, Llanes, Noord Spanje

Pre-Homo sapiens mensen hadden al spraak, beheersten vuur, hadden grafrituelen en beoefenden kannibalisme. Tussen 45.000-30.000 werden ze verdrongen door Homo sapiens. Die doorliep een duizelingwekkende ontwikkeling zoals getoond in gevonden techno-complexen zoals werktuigen, beelden en schilderingen. Vooral de Magdalien mens (± 15.000 jaar geleden) graveerde en beschilderde grotwanden waarop ook oudere schilderingen (±40.000 jaar geleden) zijn aangetroffen. De grotschilderingen in Noord Spaanse grotten zijn een stralend hoogtepunt van die schilderkunst; Altamira wordt weleens genoemd “de Sixtijnse kapel van de archeologie”. De te bezoeken grotten zijn voor iedereen met normale mobiliteit toegankelijk. Alle staan op de UNESCO lijst van werelderfgoederen.

Na de IJstijd ontwikkelden de kustbewoners zich tot een Neolithisch Iberisch volk dat achtereenvolgens microlieten (kleine stenen werktuigen) gebruikten en megalithische (grote gestapelde stenen) graven en monumenten maakten. Ze beoefenden landbouw en leerden metaal te gebruikten. Van nomadisch werden ze sedentair. Ze werden gekoloniseerd door binnendringende Kelten die met de Iberiërs tot Keltiberiërs versmolten met eigen taal waarvan het Baskisch een overblijfsel is.

Langs de mediterrane kusten botsten Keltibiërs met koloniserende Grieken en Feniciërs. Allen werden stap na stap bestreden door de oprukkende Romeinen die op hun beurt werden verdreven door christelijke Westgoten. En die weer door islamitische Moren. Enkele Westgotische edelen vonden beschutting in de natuurlijke vestiging van het Cantabrische Gebergte en begonnen een 750-jaar durende “reconquista” van het Iberische schiereiland waardoor Spanje ontstond.

Geologie en geschiedenis

Geologie

De in het excursiegebied ontsloten gesteenten vormen twee mega-pakketten”: Precambrium-Laat Paleozoïcum en Laat Mesozoïcum-Tertiair, gescheiden door een hiaat. Het onderste pakket bestaat uit ondiep mariene kalk-, schalie- en zandsteen. Het werd beïnvloed door de Hercynische plooïngs fase. Het bovenste pakket bestaat uit ondiep mariene en continentale gesteenten.

In het Laat-Mesozoïcum en het Tertiair draaide Iberië in tegen de klok in, zodat de Pyreneeën ontstonden en de oude Hercynische structuren in het Cantabrische Gebergte werden gereactiveerd. Daarna begon het gebergte aan een nieuwe fase van erosie waarvan de producten zich verzamelden in het Duero bekken tussen Madrid en León. De ijstijden in het Kwartair gaven het gebergte het tegenwoordige aanzicht.

Picos de Europa

 Geschiedenis

De vroege mens liet indrukwekkende sporen na in de grotten van Altamira in het Cantabrische Gebergte. In dat gebergte versloegen de Romeinen de Iberische bewoners omstreeks het begin van onze jaartelling. Na binnendringende christelijke Germaanse stammen viel het Romeinse Rijk ook in Iberië uiteen. Op hun beurt werden die nieuwkomers in 711 verslagen door binnendringende Islamitische Moren. Voor Iberië begon 7 eeuwen Islamitische overheersing; korter voor de bewoners van het Cantabrische Gebergte, omdat daar de christelijke herovering (de reconquista) op de Moren begon. Die werd voltooid in 1492 waarna Portugal en Spanje een nieuwe wereld ontdekten en verkenden. Veel zeelieden uit de Cantabrische kuststreek droegen hiertoe bij. In de 18e eeuw werd ernstig geleden onder de Napoleontische oorlogen; in de 19e eeuw onder binnenlandse onlusten en in de 20e eeuw onder de felle Spaanse burgeroorlog die deels in het Cantabrische gebergte werd uitgevochten. Na herstel van de monarchie, werd Spanje lid van Europa. Het toerisme en de economie bloeiden op. De laatste jaren was Spanje samen met Europa in een economische recessie gedompeld, maar daarvan krabbelt het nu op. Deze reis laat zien dat Spanje meer te bieden heeft dan zon, zee en zand.

 

PROGRAMMA

Excursieprogramma Noord-Spanje (12-19 september 2018)

Dag 1. (woensdag 12 september)

Schiphol-Madrid (09:30-12:05).

Bus naar Burgos, lunch onderweg

In Burgos 2 overnachtingen in Hotel ………

Onderweg introductie in de reis, toelichting op landschap en actuele situatie in Spanje.

Dag 2. (donderdag 13 september)

Rondleiding en toelichting op archeologische afgraving Atapuerca bij Burgos (UNESCO werelderfgoed).

Bezoek aan “Museo de la Humanidad“.

Gezamenlijke lunch.

Namiddag bezoek aan Koninklijk klooster Las Huelgas, Arco de Sta Maria, Kathedraal en binnenstad.

Vrij diner

Dag 3. (vrijdag 14 september)

Burgos–Puente Viesgo, via Vivar, geboorteplaats van El Cid.

In Puente Viesgo bezoek aan grotten ‘El Castillo’ en ‘Las Monedas’ met paleolithische wandschilderingen en gravures.

Gezamenlijke lunch.

Namiddag check-in voor 2 nachten in hotel te Santillana.

Late namiddag stadswandeling door Santillana (optioneel bezoek aan Museo de la Inquisicion), Collegiata, Kathedraal en Plaza Mayor.

Vrij diner.

Dag 4. (zaterdag 15 september)

Ochtendbezoek aan Neocueva de Altamira met imposante Magdalenien schilderingen en toelichting in het museum.

Gezamenlijke lunch.

Busrit via megalithische Peña Tu’ (Llanes) naar de Picos de Europa met landschappelijk-geologische toelichting.

Twee overnachtingen in het hart van de Picos de Europa.

Vrij diner

Dag 5.  (zondag 16 september)

Ochtend bezoek aan Mozarabische kerk van Liebana (10e eeuw) en klooster Toribio (Lignum crucis =deel van het kruis van Jezus).

Het klooster ligt aan de pelgrimsroute: ‘camino de Liebana’. Daar leefde Beato de Liebana en schreef in 776 zijn commentaar op de Apocalyps .

Vrije lunch in Potes.

Namiddag kabelbaanrit naar de toppen van de Picos de Europa voor wandeling en uitzicht over een imposant glaciaal beïnvloed landschap.

Vrij diner

Dag 6.  (maandag 17 september)

Transfer naar Oviedo. Uitleg over reconquista en de “oude pelgrimsroute” naar Santiago.

Bezoek aan de grot van Covadonga waar in 722 de Westgotische edelman Pelayo de oprukkende Moren terugsloeg (10 jaar voor Karel Martel dat deed bij Poitiers).

Bezoek aan glaciale meren Ercina en Enol.

Gezamenlijke lunch.

Namiddag bezoek aan Oviedo’s kathedraal ‘San Salvador’ met museum/ schatkamer met ‘het kruis van de overwinning’ van Pelayo.

Overnachting en vrij diner.

Dag 7. (dinsdag 18 september)

Ochtend bezoek aan Pre-romaanse (9e eeuw) gebouwen op de heuvel van Naranco.

Naar Leon via de pas van Pajares met onderweg lunch.

In Leon bezoek aan Real Collegiata de San Isidoro.

Overnachting en vrij diner .

Dag 8.  (woensdag 19 september)

Transfer naar vliegveld van Madrid met onder weg twee Verassing stops  en gezamenlijke lunch.

Terugvlucht (17:10- 20:00 h) naar Nederland.

De hotelinformatie wordt later bekend gemaakt.

 

Archeologische afgraving bij Atapuerca (Burgos, Spanje)

Jachtslot/ kerk Sta. Maria del Naranco; preromaanse architectuur, Oviedo

OVERIGE INFORMATIE

Vlucht

Deze reis wordt u aangeboden zonder de KLM vluchten Amsterdam-Madrid vv. Deze reis kostte begin 2018 € 175,- retour (zonder ruimbagage, er komt dus nog wat bij als u geen frequent flyer bent).

U wordt verzocht uw vluchten zelf  te boeken. Mocht u dat lastig vinden dan kan Georeizen u daarbij helpen. Boek géén vluchten voordat u van Georeizen bericht hebt gekregen dat de reis ook echt doorgaat. Bij onvoldoende belangstelling kan de reis geannuleerd worden!

Het gaat om de vluchten:

  • heen KL1701, 09:30-12:05, terug KL1704,17:10-19:50.
  • ruimbagage voor alle deelnemers (Frequent Flyer kaart bezitters krijgen dat gratis)

Twee uur van tevoren op Schiphol inchecken. Het is mogelijk op eigen gelegenheid eerder heen en/of later terug te reizen. Zij die dat doen, dienen om 12:00 uur op de dag van de groepsaankomst op de juiste terminal (2) op het vliegveld van Madrid te zijn bij de uitgang van de aankomsthal.

 

Verzekeringen

U dient zelf te zorgen voor een reis- en eventueel een annuleringsverzekering. De Stichting “Georeizen” is een kleine vrijwilligersorganisatie en kan zich niet aansluiten bij de ANVR of de SGR.

 

Gezondheid

Hoewel we geen grote belastende wandelingen maken is een redelijk goede conditie vereist. Het zijn soms lange bustochten met veel stops. Dus best vermoeiend.

 

Kledingsuggesties

Op de eerste dag is geen speciale geologische veldkleding of schoeisel nodig. Overdag is het meestal vrij zonnig en warm. In valleien in het Cantabrische gebergte kan het koel zijn.

kleding suggesties voor geologische, archeologische sites en grotten: stevige veldkleding, zonnehoed, hoge, enkel-beschermende veldschoenen met goed profiel. Optioneel een schouderveldtas of rugzak, zaklantaarn of helmlamp (voor in de grotten), fototoestel, verrekijker, zakmes (niet in de handbagage pakken), waterflesje en regenkleding (hebben we hopelijk niet nodig). Zorgt ervoor de veld gids gelezen te hebben en altijd bij de hand te hebben. Denkt aan eigen medicijnen voor een hele week, en aan voldoende contant geld voor een hele week.  Op de excursie is ‘omrijden om te pinnen’ niet altijd mogelijk en altijd ongewenst.

 

Reisopmerkingen

U reist zelf naar Schiphol en checkt zelf in. We ontmoeten elkaar bij de vertrek gate (maak uw aanwezigheid daar s.v.p. bekend aan de reisleider). In Spanje, onderweg naar Burgos, stoppen we voor de eerste gezamenlijke lunch. Gedurende de hele excursie eten wij op Spaanse tijden; lunch tegen 14:00 uur en diner tegen 21:00 uur. Eigen snacks als “tussendoortje” zijn aan te bevelen. In de bus wordt voor water gezorgd.

Na landing op Barajas (Madrid) zelf bagage claimen en naar de aankomsthal gaan. Blijf daar als groep bijeen terwijl de excursieleider de bus lokaliseert.

 

Andere logistieke zaken

Om optimaal gebruik te maken van de tijd gebruiken we collectief gereserveerde lunches die worden betaald uit de excursie pot. Iedereen wordt gevraagd bij te dragen (eerste bijdrage direct na vertrek uit Madrid €150,00 p. p. tweede naar behoefte). Er is een vacature voor een kasbeheerder die de uitgaven doet en administratie voert. Die administratie is door ieder op elk moment in te zien. Ook gezamenlijke koffie/verfrissing en entrees worden uit de pot worden betaald. Om zulke bestellingen soepel te laten verlopen wordt al in de bus een bestellijst gemaakt. Zorgt u er voor dat u gepast geld heeft als u zelf wilt betalen. Bij enkele toeristische bijzonderheden wordt aan personen van 60+ korting verleend waarvan via de groepspot door allen van wordt geprofiteerd. Graag wel als bewijsstuk (een fotokopie van) het paspoort bij de hand hebben.

Deelname aan de reis is op eigen risico; de reisbegeleider waarschuwt voor mogelijke onveilige situaties maar neemt geen verantwoordelijkheid.

Toegang tot alle grotten is goed mogelijk voor iedereen met normale mobiliteit.

Kennismakingsbijeenkomst eind augustus in Utrecht. Datum en plaats worden nader aangekondigd 

Programma: introductie reis, uitdeling veldgids, college prehistorie.

Belangstelling?

Heeft u wel belangstelling maar schikt de datum niet, of wilt u bijvoorbeeld met een eigen groep, klik dan hier.

REISINFORMATIE

Reisdata: woensdag 12 – woensdag 19 September 2018
Wetenschappelijke reisleiding: Dr. Tom J. A. Reijers

Technische reisleiding: Drs. Francien Braber

Deelnameprijs : € 740,- op basis van 2 personen per kamer (deze prijs is onder voorbehoud – nog niet alle hotels zijn gereserveerd)

Deelnemers: minimaal 16 – maximaal 30
Verblijf: Middenklasse hotels
Vervoer: KLM vlucht Amsterdam-Madrid, vandaar met bus met lokale chauffeur

Inbegrepen:

  • lokaal vervoer (per touringcar)
  • alle entrées
  • logies met ontbijt
  • excursiegids
  • begeleidings- en organisatiekosten

Niet inbegrepen:

  • KLM vlucht Amsterdam-Madrid vv.
  • De KLM vlucht kostte begin 2018 ongeveer € 175,- retour (exclusief ruimbagage).
  • Bijdrage aan de excursiepot (€ 150,-): de eerste dag te voldoen. Hieruit worden alle lunches en alle koffie thee e.a. versnaperingen tijdens gezamenlijke stops betaald.
  • Overige maaltijden

Eénpersoonskamertoeslag:  € 150,- ook onder voorbehoud, zie boven

 

 

*) Let op! Prijswijzigingen voorbehouden, zie verder het Reisreglement en kijk ook bij de tab Overige informatie.

Back To Top