Begeleiding: Jack Lanting en Hans Oude Nijhuis
Datum : 10 – 18 juni 2023
Een prachtige reis naar het Massif Central in de Auvergne in het zuidelijke deel van Frankrijk. Hier bevindt zich onder andere de Chaîne des Puys met de wereldberoemde Puy-de-Dôme.
Het Centraal Massief (Frans: Massif Central) waar de Auvergne deel van uitmaakt, is een hooggelegen gebied in het centraal-zuidelijke deel van Frankrijk en bestaat uit ‘bergen’ en plateaus. Het massief is vooral ontstaan door de opheffing van oudere gesteenten en het vulkanisme dat vanaf het Tertiair plaatsvond. Het Armoricaanse Massief en het Centraal Massief zijn Frankrijks grootste kristallijne gebieden: hun oudste gesteenten dateren uit het Neoproterozoïcum. Deze zijn zowel tijdens de Caledonische als de Variscische orogenese intensief geplooid en door breuksystemen doorsneden. Het hierbij ontstane gebergte viel aan erosie ten prooi en werd volledig afgevlakt: een schiervlakte (peneplain) was het resultaat. De Alpiene orogenese wordt verantwoordelijk gehouden voor de opheffing van vooral de oostelijke rand van het massief, terwijl ook het vulkanisme in het Eoceen werd geactiveerd.
Dit vulkanisme begon circa 50 miljoen jaar geleden1) en eindigde voor zover het uitbarstingen betreft circa 5840 jaar geleden. In het Centraal Massief liggen meer dan 400 uitgedoofde vulkanen, meer dan waar ook ter wereld. Het vulkanisme in de Auvergne is het gevolg van een E-W georiënteerde zone van extensie die actief werd in het Eoceen en waardoor onder meer de laagvlakte van Limagne (Clermont-Ferrand ligt hierin) ontstond.
In heel Europa had deze rektektoniek gevolgen, niet alleen de Limagneslenk, ook het Rijndal, de Eifel, de Vogelsberg en het gebied ten noorden van Praag (Egergraben) zijn gerelateerd aan deze West-Europese rift. Het Massif Central is nog steeds tektonisch actief, jaarlijks worden er meerdere (kleine) aardbevingen waargenomen.
De hoogste toppen in de Auvergne zijn de Puy de Sancy (1886 m), de Plomb du Cantal (1855 m) en de Puy Mary (1783 m). In de Auvergne komen meerdere, zeer verschillende vulkaantypes voor. De grote stratovulkanen Monts du Cantal en de Monts Dore lijken totaal niet op de kleine monogenetische vulkaankegels van de Chaîne des Puys en die in de omgeving van Besse-et-St-Anastaise. De uitgestrekte basaltplateaus van het Massif du Cézallier vertonen op hun beurt geen enkele overeenkomst met de eerste twee types.
Omdat slechts 2,5% van de Franse bevolking in de Auvergne woont, is er heel veel ruimte voor rust en natuur en daarvan kunnen we tijdens deze prachtige reis uitgebreid genieten.
1) In de literatuur worden ook eerdere dateringen beschreven.