GEOLOGIE EN LANDSCHAP

Het excursiegebied ligt op de rand van het Afrikaanse schild. Dit wordt aardig geïllustreerd op onderstaande figuur, waarin de Sillon Sud Atlassique min of meer de scheidslijn vormt tussen de plooibundels van de Hoge Atlas in het noorden en de meer stabiele ondergrond van het Afrikaanse schild verder zuidwaarts.

Deze twee geologische domeinen worden gescheiden door een randbreuk, of eigenlijke meer een kreukelzone, als gevolg van de noordwaartse beweging van het Afrikaanse schild tegen de minder stabiele geologische formaties van Noord-Marokko. In deze kreukelzone heeft een verticale verplaatsing plaatsgevonden waardoor de basis van het noordelijk blok aanzienlijk lager is komen te liggen. Zowel tektonisch als lithologisch zijn er dan ook grote verschillen tussen beide blokken. De Hoge Atlas bestaat uit een dikke serie voornamelijk Mesozische sedimenten en vulkanieten in langgerekte zuidwest-noordoost verlopende plooien. Ten zuiden van de randbreuk vinden we een serie zwak geplooide Paleozoïsche sedimenten in breed uitwaaierende structuren. Deze rusten op de stabiel ondergrond van het pre-cambrische schild dat grotendeels bestaat uit intrusiegesteenten en vulkanieten. Direct ten zuiden van de breuk vormt de Anti Atlas een opwelving waarvan de kern gevormd wordt door precambrische granieten en rhyolieten. Ook komen precambrische gesteenten voor in zgn. tektonische vensters in de kern van enkele brede plooistructuren, zoals de anticline van Bou Azzer en het venster van Tazenakht. Hier vinden we granieten en andere intrusiegesteenten met een ouderdommen variëren van 1600 tot 1850 miljoen jaar.

Zuid Marokko kent een enorme rijkdom aan fossielen, vooral in de Paleozoïsche sedimenten in ten zuiden van de anti-Atlas.

Tijdens deze reis zal de nadruk liggen op genoemde fossielen, maar we zullen ook een voorbeeld van het oudste gefossiliseerde leven op aarde gaan bekijken: de stromatolieten ten Zuiden van Ouarzazate. Deze door cyanobacteriën opgebouwde rif structuren kennen een lange geschiedenis en komen heden ten dage nog voor in Australië. Het 600 miljoen jaar oude voorkomen in de Anti Atlas is uniek in de wijze waarop het heden ten dage weer aan de oppervlakte is ontsloten.

In het precambrische schild hebben hebben geothermale processen gezorgd voor een verscheidenheid aan mineralisaties, die momenteel voor industrieel gebruik geëxploiteerd worden. De bekendste hiervan zijn wel de zilvermijn van Imiter en de kobaltmijn van Bou Azzer. De laatste is een van de weinige mijnen ter wereld in zijn soort met kobalt als hoofdproduct.

DAGPROGRAMMA

Het programma wijkt gedurende de eerste vier dagen geheel af van eerdere excursies. Ook in de omgeving van Tinerhr en Boumalne nemen we een andere route. De reis begint ditmaal in Marrakech. Via Tizi n’Test (2092 m.) trekken we over de westflank van het Toubkalmassief naar Taliouine en Foum Zguid. Hier verlaten we de gebaande weg en trekken door de vlakte van Iriki en de zandwoestijn van Mhamid naar Zagora. Bij Alnif komen we weer op bekend terrein. We reizen dwars door de Djebel Sarhro via Iknioun naar Tinerhir. Hier volgen we nogmaals een nieuwe route via de kloven van de Todrha en de Dades naar Boumalne. In Ouarzazate maken we een rondje Bou Azzer om tenslotte terug via de Tizi n’Tichka terug te keren naar Marrakech. In Alnif en Ouarzazate verblijven we twee nachten in hetzelfde hotel. Voor degenen die daaraan behoefte hebben bestaat de mogelijkheid om hier een rustdag in te lassen.

Hieronder een overzicht van het programma met de voornaamste aandachtspunten.

Dag 1: Zondag 7 april

• Vlucht Nederland-Marrakech (op eigen gelegenheid). Er zijn directe vluchten naar Marrakech zowel vanaf Schiphol als vanaf Eindhoven.
• Transfer naar het hotel door Tamazirt Reizen.

Dag 2: Maandag 8 april: Marrakech-Taliouine

We trekken over de Hoge Atlas ten westen de hoogste top in het gebergte (Dj. Toubkal 4167 m.). Via de pas Tizi n’Test bereiken we onze bestemming Taliouine op de zuidhelling van de Siroua een relatief jong vulkaanmassief, waarvan de morfologie nog in het landschap is te herkennen.

We bekijken:

• het indrukwekkende berglandschap met zijn lemen dorpjes
• structuur van de Hoge Atlas

Dag 3: Dinsdag 9 april: Taliouine-Erg Chigaga

Van Taliouine via Tazenakht en Foum Zguid naar de zandwoestijn. Bij Foum Zguid verlaten we de gebaande weg en trekken de woestijn langs de zuidflank van Djebel Bani. We komen aan in de vlakte van Iriki. In deze vlakte ligt Lac Iriki, waarvan het peil fluctueert met de regenval. In vroeger tijden was dit een groot meer en stroomde Oued Dra uit in de Atlantische Oceaan. Thans is Lac Iriki omgeven door uitgedroogde meerbodems en zoutvlaktes en bereikt Oued Dra alleen nog de oceaan in tijden van extreme regenval.

De overnachting is in een tentenkamp.

We bekijken:

• 1,85 miljard jaar oude granieten met tourmalijn bij Tazenakht
• oasen en kasbahs tussen Tazenakht en Foum Zguid
• de oude meerbodems

Dag 4: Woensdag 10 april: Chigaga-Zagora

Oostwaarts reizende komen we nu door de zandwoestijn in Mhamid. Hier volgen we het dal van Oued Dra in noordelijke richting. Onderweg komen we door Tamegroute een belangrijk educatief en religieus centrum sinds de 11^de eeuw.

We bekijken:

• de zandwoestijn van Mhamid
• de kloof van Oued Dra door Djebel Bani
• de bibliotheek van Tamegroute
• voorzover er tijd over is: de fossielen van de Fezouata formatie

Dag 5: Donderdag 11 april: Zagora-Alnif

Het programma voor deze dag staat nog niet geheel vast. We besteden de morgen in de omgeving van Zagora. In de middag rijden we door naar Alnif.

Aandachtspunten:

• fossielen van de Fezouata formatie
• meteorieten

Dag 6: Vrijdag 12 april: Alnif-Alnif

Alnif mag zonder meer de trilobietenhoofdstad van Marokko, zoniet van de wereld genoemd worden. Onder leiding van onze lokale gids bekijken we zijn collectie en gaan op zoek op enkele locaties ten zuiden van van Alnif. U kunt zelf uw eigen Phacops vinden. Ook bezoeken we hier een vindplaats van bijzondere echinodermen: de Carpoïden

Dag 7: Zaterdag 13 april: Alnif-Tinehrir

Ondanks de korte afstand en goede verbinding tussen Alnif en Tinerhir wordt dit een redelijk inspannende dag. We reizen namelijk via Iknioun dwars door de centrale Djebel Sarhro, een grandioos maar onherbergzaam graniet-massief.

In 1933 vond de Slag van Bou Gafr plaats, waarin de lokale Ait Atta stam zijn onafhankelijkheid van de Franse kolonisatoren trachtte te bevechten. De Fransen wonnen na 40 dagen slechts door luchtbombardementen

Aandacht voor:

• de petrografie van het gebied: een stukje gesteentepracticum in het oued bij Imi n’Ouzrou
• het contact Cambrium-Precambrium
• precambrische granieten van de Sarhro
• slag van Bou Gafr

Dag 8: Zondag 14 april: Tinerhir-Gorges du Dades

Een spectaculaire tocht langs de twee bekendste bezienswaardigheden van Zuid-Marokko, echter niet met een toerbus maar met terreinwagens. Via de Kloof van de Dades gaan we vanaf Tinerhir de Hoge Atlas in om bij Ait Hani naar het westen door te steken naar het dal van de Dades. We overnachten in de kloof van de Dades.

We bekijken:

• de massieve kalkbanken van de Jura in de Todrha-kloof
• de tektoniek van de zuidflank van de Atlas
• wandeling in de kloof van de Dades

Dag 9: Maandag 15 april: Gorges du Dades-Ouarzazate

De geologie van het onderste gedeelte van de kloof van de Dades staat in het teken van de zuidelijke randbreuk of “kreukelzone” van de Atlas. Een bonte mengeling van kleurrijke Jura en Eoceen sedimenten beheerst het landschap.

We bekijken:

• typisch verweerde conglomeraten bij Ait Ali (wolzakverwering)
• de randbreuk vlak boven Boumalne

Dag 10: Dinsdag 16 april: Ouarzazate-Ouarzazate

Vandaag maken we een rondje door het tektonische venster van Bou Azzer met zijn meer dan 1,5 miljard jaar oude gesteenten. Hoofddoel van deze tocht is de actieve kobaltmijn van Bou Azzer. Op de heenweg passeren we een serie vulcano-sedmentaire gesteenten op de grens van het Cambrium waarin zich stromatolieten bevinden.

We bekijken:

• ontsluiting van stromatolieten (verboden te hameren!)
• het intrigerende lijnenspel veroorzaakt door de erosie van geplooide cambrische sedimenten bij Tizi Tinfiift
• de kobaltmijn van Bou Azzer. In de Nieuwsflits van oktober 2018 werd vermeld dat we in Bou Azzer een asbest mijn bezoeken, dat is NIET juist. Het is een kobalt mijn met prachtige mineralen (kobaltbloesem) erythrien en met wat geluk zuiver kobalt erts.

Dag 11: Woensdag 17 april: Ouarzazate-Marrakech

De terugreis naar Marrakech gaat via de oostzijde van de Djebel Toubkal. We maken een korte stop bij de Kasbah van Ait Benhaddou en beginnen dan de klim naar de Tizi n’Tichka. Onderweg maken we uiteraard meerdere stops, zowel geologisch als toeristisch, in het overweldigende berglandschap.

Aandacht is er voor:

• kasbah van Ait Benhaddou
• agaten zoeken in de Triasbasalten
• tektoniek van de Hoge Atlas

Dag 12: Donderdag 18 april: Marrakech

Deze dag is een vrije dag. Er is gelegenheid om de beroemde medina van Marrakech te bezoeken onder leiding van een gids (inbegrepen). Ook wordt de mogelijkheid bekeken om een dagtocht te organiseren naar de agatenvindplaats van Sidi Rahal (niet inbegrepen).

Dag 13: Vrijdag 19 april:

Terugreis naar Nederland

OVERIGE INFORMATIE

Het is de bedoeling dat u zelf uw vliegtickets koopt. Let op: koop geen tickets vóórdat u van Georeizen gehoord hebt dat de reis ook doorgaat.

Voor Marokko hebt u een geldig paspoort nodig dat nog 6 maanden geldig moet zijn bij het verlaten van Marokko

U dient een redelijke gezondheid te hebben voor deze reis. We maken geen grote vermoeiende (klim)tochten, maar de weg voert over ongebaande paden en een dag 4 wheel-driven kan behoorlijk inspannend zijn.

U moet zelf voor een reis- en annuleringsverzekering zorgen.