3 – 10 september 2025
Inleiding
De Lofoten zijn een Noorse eilandengroep die boven de poolcircel ligt en vanaf Narvik als een soort vishaak naar het Zuiden wijst. We bekijken geologische ontsluitingen van Vesterälen (de Westelijke eilanden) tot aan het zuidelijkste puntje van de Lofoten. Zowel recente als zeer oude geologische en geografische verschijnselen komen aan de orde. Naast de aardkundige kant staan ook nog op het programma een bezoek aan het Polar Light centrum en het Vikingmuseum. We zijn iets te vroeg in de tijd om het Noorderlicht waar te nemen, maar wie weet.
We organiseren deze reis in samenwerking met Byzondere Reizen op de Lofoten en we verblijven in hun gasthuis Het Kristine Moen Huset, Laukvikveien 226, 8315 Laukvik, Norge.
GEOLOGIE
De geologische geschiedenis van de Lofoten-Vesterålen, van oud naar jong, kan als volgt worden samengevat:
Het grondelement van het gebied bestaat uit een complexe kristallijne plaat die is ontstaan tijdens meerdere gebergte vormende processen (orogeneses) van Proterozoische ouderdom dat wil zeggen tussen 2500-542 miljoen jaar (Ma).
Deze kristallijne plaat, ook wel basement of grondgebergte genoemd, raakt betrokken bij de vorming van het Caledonisch gebergte (500-390 Ma).
Het gebergte dat zo ontstaat, de Scandinavische Caledoniden wordt is door verschillende erosieve processen afgebroken. Het eindresultaat is een min of meer vlak reliëf, de topografie ervan helt licht naar het oosten/richting Botnische golf.
Gezien vanaf het vasteland van Noorwegen vormen de bergen en pieken van de Lofoten een gigantische muur van 150 km lengte.
Opening van de Atlantische oceaan (Mesozoicum-recent). Dit is een gecompliceerd geologisch proces bestaande uit rifting en spreiding Belangrijk is dat de zo kenmerkende en langgerekte breuken op de Lofoten-Vestralen, met hun dominante ZW-NO richting tijdens deze extensie periode zijn gevormd. Sommige van deze breuken zijn later door het ijs uitgeslepen en vormen nu de fjorden. We maken een boottocht doorvaren door de grootste en langste ervan, de Raftsundet, en kunnen de tektoniek vanaf het water bestuderen.
Het Pleistoceen (2.6-0.01 Ma) en de daarbij behorende ijstijden waarin heel Scandinavië met kilometers dik landijs bedekt werd. Het kenmerkende glaciale reliëf ontstaat. De gletsjers slijpen U-vormige dalen uit. Terrasvorming.
Het Holoceen (0.01-recent). Jonge reliëf vorming (V-vormige dalen).
DAGPROGRAMMA
Van dag-tot-dagprogramma van de Georeis naar de Lofoten en de Vesterålen (Noorwegen).
dag 1 woensdag 3 september Amsterdam – Laukvik (via Oslo – Bodo – Svolvaer of via Oslo – Evenes, Narvik en het laatste stuk over land – transfer door Byzondere Reizen)
Transfer Svolvaer – Laukvik met vervoer van Byzondere Reizen naar Moen’s huset
Diner en overnachting in Laukvik (dit geldt ook voor de komende dagen).
dag 2 donderdag 4 september rond Laukvik over de Midnattsolveien.
Geologie rond Laukvik – rode punten op Austvågoya
- Strand/kust bij Moen’s Huset: vergelijking zwerfsteen NL en hier (grootte), collect a rock: mangeriet en gneis.
- Gesteenten in en bij de haven van Laukvik: gabbro, anortosiet, pegmatiet.
- Mariene terrassen bij Delp, strandzand (koudwaterkoraal – bubblegum koraal) bij Grunnførfjorden. Beekje met hoefijzer eiland. Archeologie: restanten drie Viking boothuizen in de ruige kustvegetatie.
- Meanderende beek met hoefijzereiland (Storvatnet).
Avond Polar Light Centre lezing en (misschien) waarneming Noorderlicht in Laukvik (dat geldt voor alle avonden/nachten tijdens de reis.
dag 3 vrijdag 5 september Laukvik-Kråkberget vv ( gesteenten op de Vesterålen) blauwe punten op Langøya
- Gebande gabbro (Selvåg)
- Grens gabbro – monzoniet bij Hovden, Nordland
- Stop langs Eidsfjord breuk: “fossiele” aardbeving
dag 4 zaterdag 6 september Nusfjord – Flakstadøya – groene punten
- Eclogieten op het strand/kust van Flakstad
- Gletsjerkrassen bij Bø
- Nusjfjord vissersdorpje (toerisme)
- Anorthosieten en pseudotachylyten
dag 5 zondag 7 september Boottocht over de Raftsundet en Henningsvaer- rode punten
- Boot vanaf Sovaer naar Raftsundet en Trollfjroden – breuksystemen
- Henningsvaer (dorp – toerisme) en dykes van de Hopenintrusie.
dag 6 maandag 8 september Leknes en Unstad oranje punten op Vestvågøa
- Caledonisch gesteente bij Leknes
- Glaciaal landschap en amfibolieten bij Unstad
- Breuk bij Hauptlandsvatnet
dag 7 dinsdag 9 september Archaisch gesteenten op Vasterålen – blauwe punten
- Morfjord grafiet mijn
- Archaisch- Paleoproterozoische ijzerformatie en grafiet bij Hanøy
- Archaische magmetiet bij Sigerfjord
- Archaische orthopyroxene paragneis bij Djupfjord
- Monzoniet bij Kvitnes
Dag 8 woensdag 10 september Laukvik – Amsterdam
De terugreis van Laukvik via Evenes of Svolvaer naar Amsterdam. Hopelijk hebben we mooi weer: vanaf Bodo zien we eerst de gletsjers van Svartisen en daarna vliegen we over “heel” Noorwegen langs de kust. Een adembenemend uitzicht.
Raftsundfet – breuk en zeearend Foto’s Paul van Olm
OVERIGE INFORMATIE
Deze reis wordt u aangeboden inclusief de vliegreis naar de Lofoten. Er is geen rechtstreekse vlucht van Amsterdam. We vliegen met een overstap in Oslo op Narvik (Evenes) of via Bodo naar Svolvaer. De vliegtuigen worden steeds kleiner.
U moet zelf zorgen voor een reis- en/of annuleringsverzekering. Een paspoort met voldoende geldigheid is vereist..
Landschap bij Laukvik ook kwartairgeologisch is er heel wat te zien: marien terras, dropstones, nunataks, u dalen, cirques. Uitleg ter plekke.
Heeft u wel belangstelling maar schikt de datum niet, of wilt u bijvoorbeeld met een eigen groep, klik dan hier.
REISINFORMATIE
Reisdata: woensdag 3 september t/m woensdag 10 september (8 dagen)
Begeleiding: Jasper Hupkes (geoloog recent afgestudeerd aan de Universiteit Utrecht – heden promotie onderzoek TU Delft op een geologisch onderwerp in Zwitserland)
Lokaal vervoer: Jos van Oosten. We verblijven de hele reis op één plek het Moen’s Huset van Byzondere Reizen in Laukvik.
Reissom: € 2350,- p.p. (prijswijzigingen voorbehouden)
Eén persoonkamertoeslag: geen: we hebben alle zeven kamers van het Moen’s huset van Byzondere Reizen tot onze beschikking deze week.
Inbegrepen:
- internationale vluchten van Amsterdam naar de Lofoten en terug
- vol pension in het Kristine Moen Huset geleid door het Nederlandse echtpaar Jos en Liz van Oosten, die ook de maaltijden verzorgen (ontbijt, iedere dag lunchpakket en diners)
- alle lokaal vervoer in het personenbusje van Byzondere reizen (incl. chauffeur – Jos)
- begeleidings- en organisatiekosten
- excursiegids – PDF
Niet inbegrepen:
- toegang Polar Light Centre + lezing door Rob Stammes en Trees van Nieuwenhoven
- rondvaart door de Raftsundet fjord
- andere entrees (b.v. Viking museum)
- drankjes onderweg en extra’s in het Moen Huset
Aantal deelnemers: minimaal en maximaal 7