GEOLOGIE 

De in het excursiegebied ontsloten gesteenten vormen twee mega-pakketten: Precambrium-Laat Paleozoïcum en Laat-Mesozoïsch-Tertiair, gescheiden door een hiaat. Het onderste pakket bestaat uit ondiep mariene kalk-, schalie- en zandsteen. Het werd beïnvloed door de Hercynische verplooïngsfase. Het bovenste pakket bestaat uit ondiep marien en continentaal gesteenten.

> Het Cantabrisch Gebergte (Foto University of Manchester)

In het Laat-Mesozoïcum en het Tertiair draaide Iberië in tegen de klok in, zodat de Pyreneeën ontstonden en de oude Hercynische structuren in het Cantabrische Gebergte werden gereactiveerd.

Daarna begon het gebergte aan een nieuwe fase van erosie waarvan de producten zich verzamelden in het Duero bekken tussen Madrid en León. De ijstijden in het Kwartair gaven het gebergte het tegenwoordige aanzicht.

> Een fossiele plantafdruk zoals op de excursie verzameld kan worden

GESCHIEDENIS

De vroege mens liet indrukwekkende sporen na in de grotten van Altamira in het Cantabrische Gebergte. In dat gebergte versloegen de Romeinen de Iberische bewoners omstreeks het begin van onze jaartelling. Binnendringende christelijke Germaanse stammen viel het Romeinse Rijk ook in Iberië uiteen.

Op hun beurt werden die nieuwkomers in 711 verslagen door binnendringende Islamitische Moren. Voor Iberië begon zeven eeuwen Islamitische overheersing; korter voor de bewoners van het Cantabrische Gebergte omdat daar de christelijke herovering (de reconquista) op de Moren begon. Die werd voltooid in 1492 waarna Portugal en Spanje een nieuwe wereld ontdekten en verkenden. Veel zeelieden uit de Cantabrische kuststreek droegen hiertoe bij.

In de 18e eeuw werd ernstig geleden onder de NapoLeóntische oorlogen; in de 19e eeuw onder binnenlandse onlusten en in de 20e eeuw onder de felle Spaanse burgeroorlog die deels in het Cantabrische gebergte werd uitgevochten.

Na herstel van de monarchie, werd Spanje lid van Europa. Het toerisme en de economie bloeiden op. De laatste jaren was Spanje samen met Europa in een economische recessie gedompeld, maar daarvan krabbelt het nu op.

DAGPROGRAMMA

Dag 1 – Zaterdag 16 september

Vlucht Schiphol – Madrid (KL 1701) >  9.30 uur – 12.05 uur.

Busrit (275 km) naar León met onderweg: 

• Geologische en culturele uitleg Madrid en Sierra de Guaderrama
• Wolzakverwering aan zuidrand Duero bekken
• Samenvatting Spaanse geschiedenis onderweg
• Tussenstop Tordesillas: ‘waar de wereld werd verdeeld’
• Irrigatie noorden van Duero bekken uit stuwmeren Cantabrische Gebergte
• ETA León > 18.30 uur
• Gezamenlijke welkomstmaaltijd > 21.00 uur

Overnachting in:

Hotel Riosol, Avenida de Palencia 3, 24009 León, Spanje

Telefoon: +34 987 21 66 50

 Dag 2 – Zondag 17 september

Onder Paleozoïsche stratigrafie Leónide structuren

110km

• Ontbijt > 8.00 uur – 9.00 uur

Stop 1 > Contact Tertiair Duero bekken-Cantabrische Gebergte

Stop 2 > Intra montaan La Magdalena kolenbekken. Fossielen!

Stop 3 > Onder Paleozoïsche stratigrafie Los Barrios de Luna

Stop 4 > Lunch, Museo del Pastor, geologen monument

Stop 5 > Siluur.  Formigoso Formatie

Stop 6 > Portilla. ‘Neus ‘van Alba syncline

Stop 7 > Mid Devoon Sta. Lucia Formatie, Geras

Stop 8 > Boven Devoon Portilla Formatie, Beberino

• Verfrissing in Pola de Gordon
• Terugrit hotel León
• Diner op eigen gelegenheid

Overnachting in Hotel Riosol in Léon

Dag 3 – Maandag 18 september

Onder Paleozoïsche stratigrafie, Leónide structuren

180km

• Ontbijt > 8.00 uur – 9.00 uur
• Abelgas-Bregón eenheid

Stop 1 > Portilla Formatie bij Vega de Gordón

Leónide structuren in centrale Bernesga dal

Stop 2 > (optioneel) Type-sectie La Vid Formatie

Leónide structuren Noordelijk Bernesga dal

Stop 3 > Puerto de Pajaro

Stop 4 > S.Emiliano Formatie, Villa Nueva de la Tercia

Stop 5 > Lunch Villamanin

Stop 6 > Wegsectie. Huergas y el Millar

Stop 7 > Sectie Olleros de Alba

• Verfrissing La Robla
• Terugrit Hotel León
• Diner op eigen gelegenheid

Overnachting in Hotel Riosol in Léon

Dag 4 – Dinsdag 19 september

Lateral facies equivalenten. Kolenbekkens. Leónide structuren

130 km

• Ontbijt > 8.00 uur – 9.00 uur

Stop 1 > Matellana Estacion. Portilla Fm. Pull apart bekken

Stop 2 > Stefanien, Villafeide

Stop 3 > Stefanien, Vegacervera en Colladilla

Stop 4 > Kloof ‘Las Hoces’ de Vegacervera

Stop 5 > Lunch in landelijk restaurant

Stop 6 > Sta. Lucia Formatie, Felmin

Stop 7 > Barrios Formatie (Siluur). Z. van Almuzara

Stop 8 > Toeristische stop grotten van Valporquero

• Terugrit naar León
• Vrije tijd
• Diner op eigen gelegenheid

Overnachting in Hotel Riosol in Léon

Dag 5 – Woensdag 20 september

Rit over Pajares naar toeristisch Oviedo

360 km  

• Ontbijt > 8.00 uur – 9.00 uur
• León – Pajares via La Robla en Arbas (Romaanse kerk)
• Pajares-Oviedo door Asturische kolenbekken
• Kathedraal en museum Oviedo
• Lunch op eigen gelegenheid
• Sta Maria, S. Miguel de Naranca (preromaanse architectuur)
• Rit naar Sta Cristina de Lena (preromaanse architectuur)
• Retourrit naar León.
• Diner op eigen gelegenheid.

Overnachting in Hotel Riosol in Léon

Dag 6 – Donderdag 21 september

Mesozoische  en Tertiaire sedimenten en Centraal kolenbekken

175km 

Stop 1 > Rit over Meseta. Barrios de Nuestra Señora; uitzicht

Stop 2 > Candanedo Formatie bij Candanedo

Stop 3 > Vegaquemada Formatie bij Vegaquemada

Stop 4 > Boñar Formatie en Sabero Gordon breuk

Stop 5 > Rit door Leónide structuren naar lunch

• Rit door dalen van Curueño naar Toria. Dekbladen
• Rit door Torio dal, via Matallana terug naar León.
• Vrije tijd
• Diner op eigen gelegenheid

Overnachting in Hotel Riosol in Léon

Dag 7 – Vrijdag 22 september

Esla dekblad en Picos de Europa

200km

• Ontbijt  > 8.00 uur – 9.00 uur
• Rit naar Boñar en Sabero dal

Stop 1. Optioneel La Ercina, uitleg Peñolas structuur

Stop 2. Portilla N. van Cistierna

Stop 3. Autochthooon van Valdore. Stop Valdore

Stop 4. Uitzicht Aguasalio Syncline, Cremenes

Stop 6. N. van Cremenes, front dekblad

Stop 7. Lunch Riaño Nuevo

Stop 8. Uitzichtpunt Puerto de Pandetrave, Picos de Europa

• Rit via Cistierna naar San Miguel de la Escalad
• Retour León en slotdiner

Overnachting in Hotel Riosol in Léon

Zaterdag 23/09

Vlucht Madrid – Amsterdam 

Busrit  275 km 

• Ontbijt, uitchecken en koffers inladen > 8.00 uur – 09.00 uur
• León-Tordesillas
• Koffiepauze
• Tordesillas – Valle de los Caidos
• Bezoek basiliek en lunch
• Vertrek – inchecken vliegveld (KL 1704, 16.55 uur – 19.40 uur)
• Aankomst Amsterdam  (17.00 uur – 20.00 uur)

OVERIGE INFORMATIE
U wordt verzocht zelf uw KLM-vlucht te boeken.

Heenvlucht: KL 1701 (Amsterdam – Madrid) 16 september 9.30 uur – 12.05 uur

Retourvlucht: KL 1704, (Madrid – Amsterdam) 23 september 16.55 uur – 19.40 uur

Let op! Wanneer u uw tickets boekt: neem dan eerst even contact op met Georeizen (Paul van Olm 06 – 53 97 81 37) om te informeren of de reis doorgaat. Als het minimale aantal deelnemers niet wordt gehaald kan de reis worden geannuleerd (zie ook het Reisreglement).

We vertrekken gezamenlijk ongeveer 9.30 uur en komen aan in Madrid ongeveer 12.05 uur. U dient twee uur van tevoren op Schiphol in te checken. Geen hamers en zoutzuur in handbagage meenemen.

Er is een mogelijkheid voor deelnemers om op eigen gelegenheid eerder heen en/of later terug te reizen. Zij die eerder heen reisden dienen om 12.00 uur op de dag van de groepsaankomst op de juiste terminal op het vliegveld van Barajas bij de uitgang van de aankomsthal te zijn.

Zwaarte van de reis

Deze excursie omvat geen zware bergtochten of wandelingen. Een gewone goede conditie is voldoende voor deelname.

Kledingsuggesties. 

Op de eerste dag van deze excursie hoeft u nog geen speciale geologische veldkleding en schoeisel te dragen. Overdag is het meestal vrij zonnig en warm, maar in de schaduw in de dalen is het koel en in de stad León is het s’ avonds vaak zeer koel door de hoge ligging (700m).

Veldkleding suggesties

Stevige veldkleding, een zonnehoed, hoge, enkel beschermende veldschoenen met goed profiel. Aanbevolen: een schouderveldtas of rugzak, geologen hamer (optioneel, maar beslist niet in de handbagage pakken), een 10x vergrotende loep, fototoestel, verrekijker (optioneel) veldboekje + potlood + vlakgom voor veldaantekeningen, zakmes (beslist niet in de handbagage pakken), drinkwater en regenkleding (hebben we hopelijk niet nodig).

Omdat we soms langs de weg lopen zijn felkleurige oranje / gele veiligheidsjacks aanbevelenswaardig.

Zorgt u er ook voor de veldgids altijd bij de hand te hebben en de inleiding van tevoren (bijvoorbeeld in het vliegtuig?) door te lezen.

Denkt u ook aan eigen medicijnen voor een hele week, en aan voldoende contant geld voor een hele week. Op de excursie is ‘omrijden om te pinnen’ niet altijd mogelijk en altijd ongewenst. 

Reisopmerkingen 

U reist op eigen gelegenheid naar Schiphol en checkt op eigen gelegenheid in. We ontmoeten elkaar bij de vertrek gate. U wordt geadviseerd op het vliegveld of in het vliegtuig te lunchen of een lunchpakket mee te nemen. In Spanje, onderweg naar León, stoppen we alleen voor een versnapering onderweg, niet voor een lunch. Denk eraan dat we gedurende de hele excursie ons aanpassen aan de Spaanse etenstijden. We lunchen doorgaans pas tegen 14.00 uur en diner wordt niet geserveerd voor 21.00 uur. Daarom zijn eigen snacks als ’tussendoortje’ aanbevelenswaardig.

Na landing op Barajas (Madrid) wordt u verzocht zelf uw bagage te claimen en naar de aankomsthal te gaan. Blijf daar als groep bijeen terwijl de excursieleider de bus lokaliseert.

De plaatsen in de bus zijn vrij; niemand heeft recht op een speciale plaats. Graag wel rouleren vooral op lange ritten. In de bus wordt niet gerookt. Daarvoor, en voor toiletbezoek stoppen we elke twee uur.

Veiligheid en veldetiquette 

Niet nodeloos in een rijdende bus rondlopen.

Geen zware spullen (bijvoorbeeld veldhamer of flessen water) in het rek boven de zitplaatsen leggen.

Bij uitstappen altijd goed op het verkeer letten van beide zijden.

Als u om de stilstaande bus heen loopt om over te steken goed op het verkeer letten.

Langs de weg bij voorkeur een felkleurig (geel /oranje) veiligheidsjack dragen.

Nooit met hamers op hamers slaan; dan kunnen stalen splinters afslaan.

Ook opletten op stenen splinters, dus afstand bewaren van elkaar in het veld.

Gebruik oogprotectie als u veel denkt te hameren.

Nooit boven anderen klimmen.

In het veld alleen met grote zorgvuldigheid roken, en peuken grondig doven.

Laat niet als dank voor aangenaam verpozen de eigenaar van het land de rommel en de dozen.

In het hotel 

Wacht bij inchecken in de bus totdat u uw kamernummer heeft ontvangen (in de bus).

Als er iets niet goed is met kamer of anderszins graag onmiddellijk de excursieleider waarschuwen zodat er wat aan gedaan kan worden.

Check veiligheidsuitgangen in het hotel.

Alle bij de excursie genoemde zaken die inbegrepen zijn worden centraal afgehandeld. Eigen uitgaven (telefoonkosten, mini bar, hotelmaaltijden buiten het programma dient u zelf voor het uitchecken te hebben afgerekend.

Laat geen waardevolle zaken of persoonlijk papieren los achter in de kamer; gebruik de kluis.

Laat dieetpreferenties aan het begin van de reis weten aan de excursieleider. Preferenties kunnen niet worden gegarandeerd. Extra kosten door preferenties zijn voor eigen rekening.

Andere logistieke zaken 

Om optimaal gebruik te maken van de beschikbare tijd gebruiken we tijdens de excursie collectief gereserveerde (veld) lunches die worden betaald uit de excursiepot. Iedereen wordt gevraagd €150,00 bij te dragen. Dat bedrag wordt tussen Madrid en León opgehaald. Er is een vacature voor een kasbeheerder.

De uitgaven worden bijgehouden, en de lijst van uitgaven is door ieder op elk moment in te zien. Voor zover mogelijk zullen ook gezamenlijke koffie/verfrissing en (waar relevant) entrees uit de pot worden betaald. Om groepsbestellingen soepel te laten verlopen wordt al in de bus een bestellijst gemaakt. Zorgt u er voor dat u gepast geld heeft als u zelf wilt betalen. Bij enkele toeristische bijzonderheden kan aan personen van 60+ korting worden verleend waarvan via de groepspot door allen van wordt geprofiteerd. Graag wel als bewijsstuk (een fotokopie van) het paspoort bij de hand hebben.

 Voorlichtingsbijeenkomst

Datum:	3 september 2017
Tijd:	14.00 uur
Locatie:	Onder voorbehoud: Campus Universiteit Utrecht, Kantine afdeling Paleomagnetismein het fort in de Botanische Tuinen, Budapestlaan 17,Uithof – Utrecht

We bespreken de reis met u, zowel reistechnisch als geologisch. Verder wordt de excursiegids uitgedeeld en maakt u kennis met de overige deelnemers.

Heeft u wel belangstelling maar schikt de datum niet, of wilt u bijvoorbeeld met een eigen groep, klik dan hier.