GEOLOGIE EN LANDSCHAP

Plaattektoniek

Centraal in de geologie van Ecuador staat plaattektoniek en allerlei daaruit voortvloeiende verschijnselen. Die platen zijn de oceanische Nazca plaat en de continentale plaat van Zuid-Amerika. De laatste schuift over de Nazca plaat heen, waarbij materiaal van de korst ‘in de diepte’ verdwijnt, smelt en omgevormd wordt in magmahaarden. Die magmahaarden leiden tot grootschalig vulkanisme (vooral andesieten, maar ook andere gesteenten) en intrusies van overwegend zure gesteenten, zoals granieten en granodiorieten.

“De continentale plaat schuift over de oceanische Nazca plaat, waarbij materiaal van de korst … omgevormd wordt in magmahaarden. Die leiden tot grootschalig vulkanisme.

De overschuivingen resulteren in verdikking van de aardkorst en vervolgens grootschalige opheffing. Zo is – vrij recent (enkele miljoenen jaren geleden) – de Andes ontstaan. Een ander gevolg is het veelvuldig voorkomen van aardbevingen, die tot de zwaarste behoren die wij kennen.

Oude gesteenten (Paleozoïcum) komen voor in het Zuid-Amerikaanse schild en haar randzones: vooral de oostelijke kant van het Andes massief waar het Paleozoïcum in de vorm van sedimentaire pakketten vaak goed ontwikkeld is. Naar het westen gaand, in de Andes, komen grootschalig Mesozoische sedimentaire gesteentecomplexen voor, met allerlei latere intrusieve gesteenten, die in ouderdom variëren van eveneens Mesozoisch tot zelfs vrij recent (enkele miljoenen jaren). Zij worden regelmatig afgedekt door jonge (Tertiaire en Kwartaire) pakketten vulkanisch materiaal, die enorme afmetingen kunnen bereiken.

“… in de Andes komen grootschalig Mesozoische sedimentaire gesteentecomplexen voor,…

Aan de westzijde wordt de Andes meestal begrensd door een kustzone met jonge afzettingen, ontstaan na opheffing van de Andes. Het zuidelijke deel van die kustzone is heel droog. Een deel van het kustgebied kent een complexere opbouw met een brede zone van Tertiaire mariene afzettingen. Deze afzettingen zijn opgeheven, maar veel minder dan de Andes zelf.

Hoofdstructuur Ecuador

In het vereenvoudigde geologische kaartje wordt de hoofdstructuur van Ecuador goed weergegeven:
Het Pacifische kustgebied bestaat overwegend uit Kwartaire en Tertiaire sedimentaire afzettingen met een grote vulkanische component, en daar plaatselijk onderuit komende vergelijkbare afzettingen uit het Krijt.

“Het pacifische kustgebied bestaat overwegend uit Kwartaire en Tertiaire sedimentaire afzettingen met een grote vulkanische component, …

Op de overgang naar de Andes komen die grotendeels vulkanische Krijtafzettingen als een brede band voor. De Andes is vooral opgebouwd uit Kwartaire en Tertiaire vulkanische gesteenten, waarvan de series actieve vulkanen in het noordelijk deel van de Andes een prominente getuige zijn.

De Andes is vooral opgebouwd uit Kwartiaire en Tertiaire vulkanische gesteenten, …

Naar het oosten en in het zuidelijk deel overheersen oudere metamorfe en intrusieve gesteenten. Interessant is het voorkomen van een gordel van Mesozoische gesteenten aan de oostzijde van de Andes, op de overgang naar de Tertiaire en Kwartaire bekkenafzettingen van het Amazonegebied.

> Vereenvoudigde geologische kaart van Ecuador.

Contrasterende landschappen

Ecuador is door deze geologische basis een land met enorme contrasterende landschappen:

De Pacifische kust

Laagland en heuvels langs de Pacific, in het noorden met tropisch regenwoud en mangroves, naar het zuiden overgaand naar een droog savannebos en uiteindelijk een woestijn. Plantagelandbouw en grote haciendas (met veeteelt). Vanwege de koude Humboldt-golfstroom veel visserij. In de mangrovegebieden garnalen (camerones)

> Pacifische kust

De avenue der vulkanen

De Andes met in het vulkanische noordelijke deel enorme, vaak actieve vulkanen (de avenue der vulkanen). In het zuiden, een alpien aandoend, niet vulkanisch hoogland. Tussen de Cordilleras een dichtbevolkte, langgerekte hoogvlakte met veel oude koloniale steden (Quito, Cuenca, Loja) en dorpen. Enorme gradiënten in klimaat en vegetatie (van vochtig tropisch regenwoud, mistbos tot páramo). De bergketens vormen de ‘spons van de Andes’ en dat geldt dan vooral voor de páramo – de gras-, kruiden- en struikenvegetatie boven de boomgrens met veel endemische (alleen daar voorkomende) plantensoorten.

Het klimaat varieert van echt tropisch hooggebergte klimaat, met enorme dagelijkse temperatuurschommelingen (’s nachts vorst – overdag brandende zon), tot een kletsnat vochtig tropisch laagland klimaat met meerdere meters regen per jaar, en alles daartussen in de diverse (klimaat)hoogtezones van de Andes. In het zuidwesten en plaatselijk in beschutte ‘interandiene bekkens/dalen’ neemt de neerslag sterk af, om vlakbij de grens met Peru zelfs een woestijnklimaat te worden. Zo komt in een zeer beschut, diep dal meteen ten noorden van Quito een uitgesproken woestijnachtig klimaat voor, terwijl een paar kilometer verderop, en hoger, jaarlijks meer dan één meter regen valt. Het gevolg van dit alles is een enorme variatie aan ecosystemen, waarbij je binnen een uur van een kletsnat oerwoud in een droge kustsavanne terecht komt, of in een gebied met ’s nachts fikse vorst.

> Vulkaan Chimborazo is met 6320 meter de hoogste vulkaan van Ecuador.

Het Amazonegebied 

Enorme rivieren met eveneens enorme terrassen en puinwaaiers, die allemaal richting oost weghellen en onder het tropisch regenwoud verdwijnen. In de voetzone van de Andes ontgonnen en traditionele tropische landbouw door overwegend kolonisten. Verder van de Andes af, nog grotendeels ongestoord regenwoud met oorspronkelijke indiaanse bevolking. Zeer nat gebied met hoge biodiversiteit.

> Vulkanoklastische afzettingen.

Sociaal-economisch grote verschillen

Sociaal-economisch vinden we ook grote verschillen! Grote contrasten in samenstelling van de bevolking en landgebruik, variërend van Afroamerikaanse vissersdorpjes langs de kust, het etnisch zeer gemengde en internationaal georienteerde Guayquil tot hechte, zeer conservatieve, traditionele indiaanse communidades in de Andes en ‘wild west’ kolonistendorpjes in het Amazone gebied. Echter twee grote eenheden domineren: de Andes en het Pacifische laagland, zowel qua bevolkingsomvang (ze balanceren ongeveer), politiek (conservatief tegen liberaal), als sociale structuur en economie.

Andes

In de Andes, afgezien van enkele nog resterende hacienda’s (koloniaal groot grondbezit), meestal intensieve kleinschalige indiaanse landbouw. De moderne bloemencultuur rukt op in de centrale hoogvlakte (westerse/buitenlandse firma’s: vooral rozen).

De moderne bloemencultuur rukt op in de centrale hoogvlakte (westerse firma’s: vooral rozen).

Toenemende bevolkingsdruk drijft de indiaanse landbouwers ‘de berg op’, waardoor de alpiene graslanden (páramo’s) onder druk staan. Ook neemt de erosie in die fragiele gebieden toe en komt de watervoorziening onder druk. Buiten de steden, traditionele cultuur met goed georganiseerde en hechte indiaanse gemeenschappen. Relatief hoog ontwikkelde steden met goede infrastructuur en voorzieningen, met een grote indiaanse bevolking. Als geheel is het een conservatieve bevolking, sterk gericht op eigen cultuur en gebied.

Pacifische kustgebied

Het Pacifische kustgebied heeft nog sterk de oude hacienda structuur, met grote plantages waarop allerlei tropische gewassen worden verbouwd voor de export. De grote uitvoerhaven is Guyaquil. Flinke sociale contrasten tussen de oorspronkelijke plantagearbeiders (veelal van afrikaanse herkomst) en een rijke bovenlaag (kolonisten en mestiezen). Steeds meer gevarieerde economie en ondernemend. Als geheel liberaal.

DAGPROGRAMMA

Dag 1 – Zondag 15 oktober 2017

Rechtstreekse vlucht Amsterdam-Guayaquil (14 uur)

Geen maaltijden inbegrepen anders dan de KLM-verzorging tijdens de vlucht.
Overnachting in Guayaquil.

Dag 2 – Maandag 16 oktober 2017

Guayaquil – Cuenca 200 km

Start vanuit Guayaquil in de Pacifische kustvlakte, met rijstvelden en suikerriet plantages, geleidelijk klimmend door de westelijke Cordilleren (met overwegend metamorfe gesteenten – Mesozoicum) naar Cuenca, een mooie oude koloniale stad in de Andes, Bereikt via het Cajas National Park in de westelijke Cordilleren, met veel oude gletschermeren en -dalen. ‘s middags: vrij voor rondwandeling in centrum en bezoek aan Inca ruines.
Overnachting in Cuenca.

Dag 3 – Dinsdag 17 oktober 2017

Cuenca – Casa Condor Riobamba 200 km

Van Cuenca door de centrale hoogvlakte naar het Noorden, met bezoeken aan oude stadjes met traditionele indiaanse gemeenschappen o.a. Azogues, Alausi en Guamote (grote traditionele markt), naar Casa Condor in de nabijheid van Riobamba, aan de voet van de Chimborazo (6310 m).
Overnachting bij Riobamba.

Dag 4 woensdag 18 oktober 2017

Casa Condor Riobamba – Baños 150 km

Tocht rond deze enorme uitgedoofde en vergletscherde hoogste vulkaan van Ecuador (Chimborazo), met traditionele veeteelt (lama’s en alpaca’s). Schitterende ontsluitingen in gelaagde pyroclastische afzettingen. Als speciaal uitstapje, door een halfwoestijn met vincuna’s naar de Whymper Hut op 5000 m hoogte aan de rand van de gletschers, met fabuleus uitzicht – bij goed weer – over de oostelijke Cordilleren met een hele serie vulkanen. Verderop traditionele veeteelt met lama’s en alpaca’s in droog Landschap met o.a. duinen, lager op de helling overgaand in intensieve traditionele geïrrigeerde akkerbouw. De reis wordt vervolgd richting Amazonegebied met een overnachting in Baños, een toeristische plaats aan de voet van de Tungurahua (actieve vulkaan).
Overnachting in Baños.

Dag 5 – Donderdag 19 oktober 2017

Baños-Tena (Napo) 120 km

Na bezoek aan waterval over basaltstroom die dal heeft afgedamd bij Banos, afdaling naar Puyo en uiteindelijk Tena, gelegen in de door kolonisten al ten dele opengelegde voetzone van de Andes. Bij Puerto Misahualli een boottocht op de Napo, een grote amazonische rivier, die naar het oosten stromend, in het dichte tropische regenwoud verdwijnt. Enorme puinwaaiers en rivierterrassen met verwilderende rivieren. Grindrijke beddingen met grote variatie aan gesteenten (ten dele fossielhoudend) van overwegend Mesozoïsche ouderdom.
Overnachting in Tena.

Dag 6 – Vrijdag 20 oktober 2017

Tena (Napo)

Bezoek aan Jatun Satcha Biological Reserve, gericht op behoud en herstel van het tropisch regenwoud en haar biodiversiteit, en aan het Napo Unesco Geopark met grotten in kalksteen uit het Krijt.

Overnachting in Tena.

Dag 7 – Zaterdag 21 oktober 2017

Napo-Papallacta 100 km

Vanuit Tena door het vochtig tropische gebied aan de voet van de Andes, met grote granietintrusies, die door de oudere (mesozoische) sedimentaire gesteenten heen breken, naar Beaza en vandaar naar het westen, geleidelijk stijgend door grotendeels intacte helling- en mistbossen met enorme plant- en vogeldiversiteit naar de oostzijde van de páramo van Papallacta, met beroemde thermale bronnen.
Overnachting in thermen (huisjes) in Papallacta.

Dag 8 – Zondag 22 oktober 2017

Papallacta-Quito 100 km

‘s ochtends: zwemmen in thermen. Daarna bezoek aan het natuurpark, eigendom van de gemeente Quito en brongebied van haar drinkwater, met een prachtige vrijwel intacte páramo-vegetatie (graslanden boven de boomgrens) en uitgesproken glacial relief in overwegend jonge vulkanische gesteenten. ‘s middags naar Quito.
Overnachting in Quito.

Dag 9 – Maandag 23 oktober 2017

Quito

Dag in Quito. Oud koloniaal stadcentrum, maar ook grote winkelcentra en een metro. Veel artesanias markten en winkeltjes, en fraaie musea. Tocht met teleferico naar top van Pichincha (actieve vulkaan) en wijds uitzicht over Quito.
Overnachting in Quito.

Dag 10 – Dinsdag 24 oktober 2017

Quito-Otavalo 150 km

De reis wordt voortgezet vanuit Quito richting Cayambe, waarbij een diep dal wordt doorgestoken met een halfwoestijn en enorme pakketten in een meer afgezet pyroclastisch materiaal, om uit te komen in het gebied rond Cayambe. Langs gebied met enorme rozenkwekerijen de páramo in met bezoek aan traditioneel landbouwgebied op de lagere hellingen van de Cayambe (andere grote uitgedoofde vulkaan met een ijskap). Enorme bodemerosie in cangahua gebied door ondoorlatende laag (cangahua: verharde oudere tuf). Tocht eindigt in Otavalo, woonplaats van vrijwel alle muzikanten en artisanias verkopende indianen uit Zuid-Amerika. Enorme markt en iedereen in traditionele kleding.
Overnachting in Otavalo.

Dag 11 – Woensdag 25 oktober 2017

Otavalo-Esmeraldas 250 km

Van Otavalo, over de westelijke Cordilleren, richting de kust, Prachtige mist- en hellingbossen met overwegend tertiaire of jongere van oorsprong vulkanische afzettingen. Via Santo Domingo naar Esmeraldas door een vlakker gebied. Heel andere, soms Afrikaans aandoende wereld met enorme (bananen)plantages.
Overnachting in Esmeraldes aan de kust, met brede stranden en ‘tropische sfeer’.

Dag 12 – Donderdag 26 oktober 2017

Esmeraldas-Manabi 320 km

Van Esmeraldas via Muisne – een centrum van camaroneros (garnalen) en vissers – door een vochtig tropisch gebied, naar het zuiden. Kustgebied met afwisseling van baaien-estuaria en bergachtige delen, vaak met duidelijke tectonische verstoringen (opheffing!) en overwegend afzettingen van vulkanische herkomst (tuffen en verspoelde tuffen).  Geleidelijk aan steeds droger klimaat en daarmee veranderende vegetatie tot aan het Machalilla National Park (“geen Galapagos eiland, maar wel daar dicht bij komend”). Overnachting in een ecolodge met fabuleus strand en bezoek aan Puerto Lopez (vissersdorp).

Dag 13 – Vrijdag 27 oktober 2017

Manabi-Guayaquil en terugvlucht

’s Ochtends: strand (met kliffen in jonge vulkanische afzettingen met duidelijke tektoniek) en eventueel Puerto Lopez, een vissersdorp.

Rond 14.00 uur vertrek naar Guayaquil.
’s Avonds: terugvlucht om 20.20 uur naar Amsterdam.

Dag 14 – Zaterdag 28 oktober 2017
Aankomst in Amsterdam aan het eind van de zaterdagmiddag.

OVERIGE INFORMATIE
Deze reis wordt je aangeboden voor €2750,- inclusief de vliegreis.
Internationale vlucht* retourvlucht Amsterdam – Guayaquil met de KLM
KL755 15-10-2017 Amsterdam  Guayaquil    10.00 – 17.05 uur
KL 755 27-10-2017 Guayaquil   Amsterdam    18.45 – 12.15 uur *  

*aankomst de volgende dag

Als je op eigen gelegenheid reist, moet je op maandag 16 oktober 2017 om 9.00 uur bij het hotel in Guayaquil zijn.

> De Napo ten oosten van Baños, een rivier in het Amazonegebied.

Paspoort
Voor de reis naar Ecuador moet je in het bezit te zijn van een paspoort dat bij het verlaten van Ecuador nog minimaal zes maanden geldig is. Controleer altijd voordat je op reis gaat of je paspoort nog geldig is. Wij raden je aan om een (digitale) kopie van je paspoort op reis mee te nemen. Stop deze kopie bij je bagage of sla hem op in je email. Mocht je je paspoort onverhoopt verliezen, dan heb je in ieder geval nog een kopie.

Visum

Voor een reis korter dan 90 dagen naar Ecuador heb je geen visum nodig.

Verzekering(en)
Je moet zelf een reis- en annuleringsverzekering afsluiten!

Gezondheid

Inentingen
In entingen zijn niet verplicht, maar ongeacht verblijfsduur worden de volgende vaccinaties voor Ecuador aangeraden: vaccinatie tegen DTP (difterie, tetanus en polio) en vaccinatie tegen hepatitis A (besmettelijke geelzucht).

Ook wordt voor Ecuador vaccinatie tegen gele koorts aangeraden: in het Amazonegebied, oostelijk van de Andes en in het kustgebied. Voor verblijf in de Andes zelf hoef je geen gele koorts vaccinatie te halen.

Hoogteziekte
Het slikken van acetazolamide (het normale middel tegen hoogteziekte) versnelt de hoogte-adaptatie en voorkomt en/of vermindert hoogteziekte. Het scheelt twee tot vier dagen adaptatie (niet alleen met hoofdpijn, maar ook qua risico van progressie tot serieuze ziekte).

Extra drinken (hydratatie) zoals vaak wordt aangeraden, heeft geen preventief effect op hoogteziekte. Het is een bekende mythe.

Als hoogteziekte echt ernstig dreigt te worden is er maar een remedie: ga naar een plek onder de 3000 meter. Mocht dat één van onze deelnemers overkomen dan zullen we daarvoor zorgen.

Inbegrepen:
• Internationale vlucht* retourvlucht Amsterdam – Guayaquil met de KLM
  KL 755  15-10-2017  Amsterdam > Guayaquil    10.00 – 17.05 uur
  KL 755  27-10-2017  Guayaquil  > Amsterdam  18.45 – 12.15 uur *  

   *aankomst de volgende dag

 • Overnachtingen in middenklasse hotels met half pension (ontbijt en diner).
• Prijs overnachtingen op basis van tweepersoonskamer
• Lokaal vervoer per touringcar inclusief plaatselijke chauffeur
• Entreegelden Geoparken
• Excursiegids
• Begeleidings- en organisatiekosten

Niet inbegrepen:
• Lunches
• Reis- en annuleringsverzekering

 (Let op! Gewone doorlopende annuleringsverzekeringen dekken meestal slechts € 1500,- voor een reis als deze is een aanvulling misschien gewenst).

Eénpersoonskamertoeslag: € 200,–

Wandelingen
Conditie? Een redelijke tot goede conditie is voor deze reis gewenst.

 Voorlichtingsbijeenkomst

We bespreken de reis zowel reistechnisch als geologisch. Verder wordt de excursiegids uitgedeeld en maak je kennis met de overige deelnemers.