De geologische processen, die geleid hebben tot de vorming van Costa Rica en die de grote diversiteit met betrekking tot haar landschappen hebben gegeven, zijn goed te vergelijken met de processen, die zich wereldwijd in andere vulkanische gebieden voordoen. Aan de andere kant mag er in dit geval gesproken worden van een zeer speciaal samenspel van de factoren, die hebben bijgedragen tot de sluiting van de zee doorgang tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Oceaan en de vorming van de landbrug tussen Panama en Nicaragua. De volgende factoren spelen een rol:

Plaat-tektonische bewegingen, waarbij grote drijvende platen steen en aarde (schollen), die de oceanische en continentale aardkorst vormen, van elkaar af of naar elkaar toe bewegen, tegen elkaar botsen of elkaar overrijden.

• Subductie of het wegduiken van de zwaardere platen onder andere lichtere platen, waarbij meestal de oceanische platen onder de continentale platen schuiven en waarbij de vorming van troggen voorkomt.
• Opheffing van gebieden ten gevolge van samendrukking van schollen gedurende subductie.
• Vulkanisme en gebergtevorming.
• Vervorming en plooiing van gesteenten en breukvorming door druk of rek, waarbij gesteentelagen opgedrukt worden,verschuiven en dalen.
• Erosie en depositie van sedimenten.

 

Algemeen schema van de subductie en het daarop volgend vulkanisme in Costa Rica. De oudste gesteenten (Boven Krijt) bevinden zich in de zgn. niet vulkanische buitenboog (A). Zie ook de geologische kaart (fig 2.) Deze zijn uiterst gedeformeerd en gevarieerd van samenstelling (oceaanbodem – basalt, peridotieten), diep marien en ondiep marien (koraal), landafzettingen door erosie (verkiezelde kalk). Kalkconglomeraten, zand- en kleisteen en vulkanische afzettingen (melange). De vulkanische binnenboog (B) betreft Tertiair en Kwartair vulkanisme, maar ook intrusief gesteente, waarbij de batholiet aan de
oppervlakte kwam en overliggende sedimenten weggeërodeerd werden. Aan de oostkant (achterbinnenboog) vormde zich een kustvlakte met strandwallen langs de Caribische kust. Deze vlakte bestaat hoofdzakelijk vulkanisch materiaal, dat door rivieren uit het achterland getransporteerd is en marien kalkhoudend materiaal direct langs de kust. Tussen de zones A en B bevinden zich enkele slenken (Tertiair); het betreft de Golf van Nicoya en de Golf van Osa. Kwartaire slenken hebben zich gevormd in het centrale vulkanische gebied en betreffen de Centrale Vallei, het dal van de El Generaal Rivier in het zuiden
en de depressie, waarin het Arenal Meer zich bevindt.

 

Stratovulkanen.

Alle grote vulkanen die we op deze reis zien zijn stratovulkanen. Het zijn vulkanen die opgebouwd zijn uit gestolde lavastromen die worden afgewisseld met lagen bestaand uit pyroklastisch materiaal. Onder pyroklastisch materiaal verstaan we al het materiaal dat in vaste of vloeibare toestand door een vulkaan wordt uitgeworpen . We verdelen pyroklastica naar grootte: groter dan 64 mm: bommen (rond) en blokken (hoekig), tussen 64 en 2 mm: lapilli en kleiner dan 2 mm: as. De meeste vulkanen op aarde zijn stratovulkanen. Ze komen voor bij subductiezones (convergerende plaatranden).

De tektonische bewegingen en de betrokken platen. Het vulkanisme in het gebied begon 20 miljoen jaar geleden. De Cocos plaat beweegt 8 cm per jaar in NNO richting, de Caribische plaat beweegt met een snelheid van 1 cm per jaar naar het ZW. Panama ligt op een aparte microplaat. 

 

De hoogtekaart van het excursiegebied laat duidelijk zien dat er zeer grote hoogteverschillen zijn. De diepzeetrog evenwijdig aan de subductiezone bereikt dieptes van meer dan 5000 m. De vulkanen van Costa Rica zijn het hoogst en in Nicaragua worden ze lager (verschil in steilheid van de subducerende plaat). De vulkanen van Ometepe in het Meer van Nicaragua zijn ook duidelijk te zien.

PROGRAMMA

Dag 1:

Vlucht Amsterdam – San José

Overnachting in San José

Dag 2:

*Bezoek aan de drive-in vulkaan Irazú.

Deze stratovulkaan is gelegen op een afstand van ongeveer 30km ten Noordoosten van de stad Cartago en is de hoogste van het land (3432m boven zeeniveau).

We hebben zicht op de actieve krater en bij goed weer kunnen we ook het panorama zien van de nog in jan. 2010 actieve tweelingvulkaan de vulkaan Turrialba, waarvan de krater op ± 7km in noordoostelijke richting ligt.

Op de top van de Irazú liggen de oude “Diego de la Haya” krater en de “Playa Hermosa” krater. Ze liggen direct naast de actieve hoofdkrater, die gevuld is met groengekleurd water.Het waterniveau in de krater is wisselend; de krater heeft meer dan eens droog gestaan.

De Irazú is een actieve vulkaan. De laatste grote uitbarsting vond plaats in 1963 tijdens een bezoek van president Kennedy. De grootste gevolgen waren toen voor de hoofdstad San José, maar ook omliggende steden werden geraakt door deze uitbarsting.

Het westelijke gedeelte van de stad Cartago, werd geheel weggevaagd doordat de rivieren als gevolg van de uitgeworpen as en rotsblokken veranderd waren in modderstromen.

Nog in 1994 vond een freatomagmatische uitbarsting plaats, waarbij as kilometers de lucht in geschoten werd en de wijde omtrek bedekte.

*Bezoek aan een klein geologisch museum en een grote ontsluiting bij Tierra Blanca, waar zeer slecht gesorteerd materiaal afkomstig van lahars te zien zijn.

Onderweg ook zicht op vulkanische verschijnselen als sintelkegels en uitleg over landgebruik, erosie en bodemconservering.

Stop bij een panoramapunt, waar de grote lahar flow langs de Reventado Rivier (Taras de cartago, 1963).

*Uitleg over de geologie van CR in zaal van Ecole Experience (P.M. Dercksen).

De entree van het Nationale Park Irazú is inclusief; het bezoek aan het recent gestichte museum, (dat vooral de geschiedenis van de vulkaan laat zien) echter niet.

-Overnachting in San José

Dag 3:

San José – Poás (100 km retour)

*Bezoek aan de zeer actieve Poás Vulkaan, een 2708 meter hoge vulkaan in Costa Rica die circa 50 km ten noordwesten van de hoofdstad San José ligt. Het is een stratovulkaan met een aantal geërodeerde caldera’s en twee kratermeertjes rond de top. De vulkaan is sinds 1828 minstens 39 keer uitgebarsten. Het azuurblauwe water van het kratermeertje is zeer zuur (pH lager dan 1) en heeft een temperatuur van zo’n 85°C.

*Onderweg passeren we de plaats Alajuela en stijgen op via een plotseling steile wand, die een thrust fault vertegenwoordigt, gevolg van de opstijging van het centrale bergland en de daling van de slenk van de Centrale Vallei.

*Onderweg bezoek aan koffieplantage.

*Bezoek aan het Vulkanologisch en Seismologisch Observatorium van Costa Rica (Observatorio Vulcanológico y Sismológico de Costa Rica – OVSICORI)

-Overnachting in San José

Dag 4:

San José – Tortuguero

Vroeg in de ochtend worden we opgehaald om voor twee dagen naar Tortuguero te gaan.(109 km naar Caño Blanco aan de Parismina Rivier en 44 km per boot over de rivieren). De trip naar de kust- en riviervlakte van dit gebied verloopt via de route San José – Guápiles, door het dal, dat tussen de Barva en de Irazú vulkanen naar de Atlantische Zone loopt. We passeren een zeer geaccidenteerd terrein, bedekt met vochtig tropisch hooglandbos en zullen tevens het zeer steile verval van de lokale rivieren en rivierbeddingen met zeer grof afgerond materiaal kunnen aanschouwen. Lager in het gebied zullen we per boot vanaf Caño Blanco over de Parismina Rivier via de kanalen, die evenwijdig aan de kust lopen, naar Tortuguero varen. We bevinden ons dan in het zeer vochtige tropische laaglandbos, (ontwikkeld op de fijnere sedimenten van de benedenloop van de rivieren,) met tropisch regenwoud met zeer veel en bijzondere flora en fauna.

Het Turtle Beach Hotel ligt op de strandwal langs de Caribische Zee.

-Overnachting in Tortuguero

Dag 5:

Dag in Tortuguero

Vroeg in de ochtend zullen we een boottocht maken door de kanalen van het nationale park Tortuguero: wildlife, strandwallen en rivierafzettingen.

In de middag maken we een mooie jungle wandeling. Laarzen worden door de lodge verstrekt. En die zullen we nodig hebben….. Er bestaat de mogelijkheid om een trip te maken naar de 120m hoge Tortuguero Hill, een Tertiair vulkanisch overblijfsel dat herkenbaar is aan het onderliggende gesteente. De heuvel is niet hoog, maar wel steil!

Overnachting in Tortuguero

Dag 6:

Tortuguero – La Fortuna De afstand van de reis bedraagt ongeveer 223 km.

Om 08.30 weer richting haven van Caño Blanco. Hier zal onze eigen bus klaar staan om ons na de lunch voor twee nachten naar la Fortuna te brengen. We reizen langs de noordkant van het centraal vulkanische gebergte van het land en zien bij Aguas Zarcas vulkanische verschijnselen, zoals oude sintelkegels en de thans inactieve Chato vulkaan.

De reis verloopt door het gebied van de Sarapiquí Rivier, die uit het Centrale bergland komt en in de Atlantische Zone naar het oosten afbuigt. De rivier loopt hier op tegen een verhoogd vulkanisch reliëf en doorsnijdt dit pas in het oosten om daarna weer naar het noorden af te buigen in de richting Caribische kust.

Wij verblijven in de Arenal Vista Lodge, dat aan de kant ligt waar op dit moment de lava stroomt (www.arenalvistalodge.com). De naam zegt het al, een mooi uitzicht op de vulkaan en het meer van Arenal. Buiten de bewoonde wereld, lekker in de natuur. Ook zitten hier vaak papagaaien, apen en toekans. Met een beetje geluk kunt u ’s avonds de lava zien stromen vanaf uw balkon.

-Overnachting in La Fortuna

Dag 6:

De Arenal is de actiefste vulkaan van Costa Rica . Die kunnen we alleen van een afstandje bekijken. Als we veel! geluk hebben zijn er geen wolken, zodat je de rokende top en ’s nachts van verre de lavastromen kunt zien oplichten.

*Vandaag maken we een wandeling door het Nationale park naar recente lavastromen, waarbij we deze lava bereiken na een traject, dat door materiaal afkomstig van enorme pyroclastische gloedwolken is bedekt (1968) Hier ontwikkelt zich thans een pioniersvegetatie. We zien de ontsluiting van een lahar flow langs een riviertje in deze vlakte.

*In de middag gaan we naar de Baldi Hotsprings om daar van de warmwaterbaden te genieten.

Overnachting in La Fortuna

Dag 7:

Arenal – Rincón de la Vieja.( afstand ± 110 km + 40 km heen en weer naar Nationaal Park).

Vandaag rijden we om het meer van Arenal heen, het grootste stuwmeer van Centraal Amerika.(85.5 km²; lengte 106km, breedte 17km). Dit meer ligt in een slenk, die zich tussen het Guanacaste Gebergte en het Tilarán Gebergte bevindt. Onderweg een bezoek aan het ICE Geothermaal Project, dat in het gebied van de Miravalles Vulkaan (ook Fortuna genaamd) wordt ontwikkeld. Dit gebied wordt omgeven door de Guayabo Caldera.

De reis verloopt over de weg in het vlakke gebied van Guanacaste, dat tussen Cañas en tot voorbij Liberia wordt gedomineerd door witte en grijze ignimbrieten – afzettingen, afkomstig van verschillende vulkanen. We eindigen in het Rincon de la Vieja gebied , waar we twee nachten verblijven.

Overnachting in Canyon Lodge.

Dag 8:

In Rincón de la Vieja

Bezoek aan het nationale park van Rincon de la Vieja. Onderweg aandacht voor geothermale energiewinning. In het park zelf zien we verschillende vulkanische activiteiten, zoals borrelende modderputten, een klein werkend vulkaantje en borrelende waterputten.Dit gebied ligt binnen de zone van de Guacipelín Caldera. In dit interessante park komen we in korte tijd 7 verschillende klimaatzones voor.

Overnachting in Canyon Lodge.

Dag 9:

Rincón de la Vieja – Peñas Blancas (grens CR/NC) -Granada(Nicaragua). Afstand ± 120km.

In de ochtend rijden we via Liberia en de lavakoepels Cañas Dulces de Rincon de la Vieja richting de grens met Nicaragua. Hier zullen we opgevangen worden door onze Nicaraguaanse agent.We moeten de grens overlopen en van bus wisselen. De grensformaliteiten kunnen nogal lang duren en de recente grensincidenten zullen dat er niet beter op maken! Onderweg naar Granada passeren we enkel prachtige roestbruine vulkanische askegels en bovendien hebben we een geweldig uitzicht op het Isla de Ometèpe; de vulkaan Concepción levert prachtige plaatjes op!

– Overnachting in Granada.

Dag 10:

Rincón de la Vieja – Peñas Blancas (grens CR/NC) -Granada

Eerst een uitgebreid bezoek aan de Masaya. Dat is een beest van een vulkaan die dagelijks 20.000 ton SO2 uitstoot. Deze basaltische schildvulkaan wordt gekarakteriseerd door een grote serie spaarzaam begroeide caldera’s en kraters. We zien de touwlava’s en lopen met een gids we door brede lavatunnels. Zorg voor een zaklantaarn en een helm op je hoofd; als je tegen de scherpe lava valt kunnen de gevolgen ingrijpend zijn… Deze vulkaan is plaatselijk begroeid met het Tropische Drooglandbos, iets dat in Costa Rica nog maar schaars aanwezig is. (komt nog voor op de hellingen van de Rincón de la Vieja). Tevens zal de Maar van de Masaya vulkaan worden bezocht.

– Overnachting in Granada.

Dag 11:

Granada – San Jorge – Isla de Ometepe

In de ochtend rijden we via het Lago de Apoyo (groot en diep kratermeer) naar San Jorge/Rivas. Hier laten we onze bus achter, om in te schepen voor de overtocht met de ferry naar Moyogalpa op het eiland Ometepe.

Het meer van Nicaragua maakt deel uit van de Depressie van Nicaragua, die als een slenk wordt beschouwd, opgevuld met vulkanisch materiaal en daar onderliggende meerafzettingen. Deze slenk loopt door tot in Costa Rica langs de noordkant van het Centrale Bergland.

Het eiland Ometepe (betekenis: 2 bergen) in het meer van Nicaragua bestaat uit twee aan elkaar gegroeide vulkanen: de actieve Concepción (1600m) en de uitgedoofde Maderas (1300m)die door een smalle landbrug zijn verbonden.

Transfer naar het hotel.

– Overnachting op Isla de Ometepe.

Dag 12:

Rustdag op Isla de Ometepe , maar met mogelijke activiteiten (exclusief)

Wandelen op de actieve vulkaan Concepción (vroeg Holoceen, 1700m boven zeeniveau) om de as- en lavakegels en de maren, die zich hier bevinden, te bekijken.De tocht is echt behoorlijk zwaar; de activiteiten op de vulkaan worden in overleg met uw gids ondernomen.

Als alternatief kan er een rondrit over het eiland worden gemaakt.

– Overnachting in Isla de Ometepe.

Dag 13:

Van het eiland Ometepe naar Solentiname eiland

Per privé transfer per boot naar het Solentiname eiland, dat vlak bij Costa Rica in het Meer van Nicaragua ligt.

Overnachting in Cabañas Paraiso op Solentiname

Dag 14:

Per privé transfer per boot naar de grensovergang bij Pto. Arturo en Los Chiles.

Doorreis naar San José per bus.

– Overnachting in San José.

Dag 16:
Transfer naar de luchthaven voor vertrek naar Amsterdam.

Dag 17:
Vlucht naar Amsterdam (aankomst vroeg op Dag 18:).

OVERIGE INFORMATIE

Deze reis wordt aangeboden exclusief de vliegreis naar San José vv. Prijzen voor 2024 zijn nog niet bekend.
U kunt dus zelf uw reis boeken, maar u dient wel op tijd in San José te zijn!

NB als u zelf uw ticket boekt neem dan eerst even contact met Georeizen op of de reis wel door gaat. Als het minimale aantal deelnemers niet wordt gehaald kan de reis worden geannuleerd (zie ook het Reisreglement).

Mogelijke vluchten: met Continental Airlines (via Houston) of Iberia.

Eind 2023 zal er een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd worden. We bespreken de reis met u, zowel reistechnisch als geologisch. Verder wordt de excursiegids uitgedeeld en maakt u kennis met de overige deelnemers.